ﺳﯿﮑﻞ
ﺣﺴﻦ ﺷﺎدﻣﺎن، محمد شادمان
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﺑﻪ اﻧﺮژي ﺑﺮق در کشورهای در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ، اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ روز اﻓﺰون نیروگاه‌های ﺑﺮق ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﯿﺸﺘﺮي در سال‌های اﺧﯿﺮ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ نیروگاهها، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ سوخت‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻧﻔﺖ ﮐﻮره را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﮔﻮاه اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از 90 درﺻﺪ ﺑﺮق ﮐﺸﻮر در ﺳﺎل 1373 و 79 درﺻﺪ ﺑﺮق ﺗﻮﻟﯿﺪي در ﺳﺎل 1388 از ﻃﺮﯾﻖ نیروگاه‌های ﺣﺮارﺗﯽ می‌باشد. ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ نیروگاهها ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺳﻬﻢ ﻣﺼﺮف سوخت‌های ﺳﻨﮕﯿﻦ را دارﻧﺪ و وﺟﻮد ﮔﻮﮔﺮد ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ 5/2 ﺗﺎ 5/3 درﺻﺪ و ﺣﺪود 26 درﺻﺪ ازت در ﻧﻔﺖ ﻫﺎي اﯾﺮان، ﺳﺒﺐ ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﻧﺘﺸﺎر اﮐﺴﯿﺪ ﻫﺎي ﮔﻮﮔﺮد و ازت در ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻣﯽ گردد علاوه ﺑﺮ آن اﺣﺘﺮاق ﻧﺎﻗﺺ ﺳﺒﺐ اﻧﺘﺸﺎر دوده، ﻣﻨﻮاﮐﺴﯿﺪ ﮐﺮﺑﻦ و ﻫﯿﺪرو ﮐﺮﺑﻦ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از آن ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ.
از ﻋﻤﺪه ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸﮑﻠﺎت اﻣﺮوزه نیروگاه‌های ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ ﻓﺴﯿﻠﯽ اﻧﺘﺸﺎر دي اﮐﺴﯿﺪ ﮐﺮﺑﻦ می‌باشد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ در اﻗﻠﯿﻢ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﺗﻮﻟﯿﺪ گازهای گلخانه‌ای از ﺟﻤﻠﻪ دي اﮐﺴﯿﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﺳﺒﺐ ﮔﺮم ﺷﺪن زﻣﯿﻦ و ﻣﺸﮑﻠﺎت زیست‌محیطی ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺘﺸﺎر اﯾﻦ ﮔﺎز ها در ﺟﻮ نیروگاهها ﻫﺴﺘﻨﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ آلودگی ﻫﺎي زیست‌محیطی ﻧﺎﺷﯽ از نیروگاهها و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻧﺤﻮه ﮐﻨﺘﺮل دي اﮐﺴﯿﺪ ﮐﺮﺑﻦ و گازهای ﺧﺮوﺟﯽ از آن‌ها ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮردي ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺷﯿﺮوان ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﺻﻨﻌﺖ وﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺪن ﻓﻌﻠﯿﺘﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﻓﺰاﯾﺶ رﻓﺎه اﻧﺴﺎن ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ اﯾﻔﺎء ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. اﮔﺮ از ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ ﮐﻪ در ﺿﻤﻦ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻮادﺧﺎم وﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﻨﺪ، ﺑﻪ درﺳﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﻮد ﺑﻪ ﻣﻮاد زاﺋﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮔﺸﺘﻪ ودرﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮔﺮدﻧﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻮاد آﻟﺎﯾﻨﺪه ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد واﺛﺮات زﯾﺎن آوري ﺑﺮﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ از ﺧﻮد ﺑﺮ ﺟﺎي ﮔﺬارد، ﮐﻪ اﯾﻦ اﺛﺮات ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ وارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد. (ﻧﻮري، ﺟﻌﻔﺮ، 1379).
ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻋﻈﯿﻢ ودرﻫﻢ ﭘﯿﭽﯿﺪه اي از اﺟﺰاء وﻋﻮاﻣﻞ ﻓﻌﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﯾﮏ روﻧﺪ وﺗﮑﺎﻣﻞ ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه واﺟﺰاء ﺳﺎزﻧﺪه ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻧﺴﺎن تأثیر می‌گذارد، ودرﺿﻤﻦ آن ﻣﺘﺎﺛﺮﻣﯽ ﮔﺮدد. (ﺷﺮﯾﻌﺖ، ﺳﯿﺪ ﻣﺤﻤﻮد، ﻣﻨﻮري، ﺳﯿﺪ ﻣﺴﻌﻮد،21375).
در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﯾﯽ وﺟﻮاﻣﻊ ﮐﺸﺎورزي ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮي وﺻﻨﻌﺘﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ رواﺑﻂ وﻣﻨﺎﺳﺒﺎت اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ اﻃﺮاف ﺧﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺿﺮورت ﺗﺪوﯾﻦ واﺟﺮاي ﻗﻮاﻧﯿﻦ وﻣﻘﺮرات وﺿﻮاﺑﻄﯽ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ وﺑﻬﺒﻮد ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ وﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺣﺴﺎس ﮔﺮدد. (ﻣﻠﮑﻮﺗﯿﺎن، ﻣﺤﻤﺪ،1378-1379).
گازهای گلخانه‌ای و آﻟﺎﯾﻨﺪه ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺸﺮي اﺛﺮات زیست‌محیطی غیرقابل‌انکاری در ﺳﻄﺢ منطقه‌ای و ﺟﻬﺎﻧﯽ دارد ﮐﻪ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ آن‌ها ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ آلودگی ﻫﻮا و اﺛﺮات ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ در ﺳﻄﺢ منطقه‌ای و تأثیر ﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻗﻠﯿﻢ درﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد. (ﺳﻌﯿﺪي، ﻣﺤﺴﻦ، 1384 4).
اﻣﺮوزه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮق و ﻧﺮخ رﺷﺪ آن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﺧﺼﯽ ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻠﮑﻪ در ﺑﺮرﺳﯽ رﻓﺎه ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮق ﺑﻪ ﻋﻬﺪه نیروگاه‌های ﺣﺮارﺗﯽ می‌باشد. به‌طوری ﮐﻪ ﺳﻬﻢ نیروگاه‌های ﺣﺮارﺗﯽ 79 درﺻﺪ ازﻣﺠﻤﻮع ﺑﺮق ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺸﻮر در ﺳﺎل 88 ﺑﻮده اﺳﺖ. آلودگی ﻧﺎﺷﯽ از ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﯽ از دودﮐﺶ نیروگاه‌های ﺣﺮارﺗﯽ ﯾﮑﯽ از مهم‌ترین ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺘﺸﺎرآﻟﻮدﮔﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد. وﺳﻌﺖ ﺗﻮزﯾﻊ اﯾﻦ آلاینده‌ها ﺑﻪ ﻧﻮع و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺳﻮﺧﺖ مورداستفاده ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد. اﯾﻦ نیروگاهها ﺑﺎ ﻣﺼﺮف سوخت‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮآلاینده‌هاﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ اﮐﺴﯿﺪ ﻫﺎي ﮐﺮﺑﻦ، اﮐﺴﯿﺪﻫﺎي ﻧﯿﺘﺮوژن، اﮐﺴﯿﺪ ﻫﺎي ﮔﻮﮔﺮد و … ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﻦ آلاینده‌ها ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ روي ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در ﺳﻄﺢ ﻣﺤﻠﯽ و منطقه‌ای ﺑﻠﮑﻪ در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺛﺮات ﺗﺨﺮﯾﺒﯽ دارد ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ در ﺳﻄﺢ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت آلودگی ﻫﻮا ﺑﺮوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ در اﺛﺮ ﮔﺎزﻫﺎي گلخانه‌ای ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮم ﺷﺪن ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد.
رﺷﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ اﻧﺘﺸﺎر آلاینده‌ها ﻣﻮﺟﺐ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﻬﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ مسائل زیست‌محیطی ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﻤﻮد آن را در اﺟﻠﺎس رﯾﻮ، ﭘﯿﻤﺎن ﮐﯿﻮﺗﻮ و اﺟﻠﺎس ژوﻫﺎﻧﺴﺒﻮرگ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد. ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ آن استانداردهای ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻫﻮاي ﭘﺎك در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و ﻣﻠﯽ وﺿﻊ ﮔﺮدﯾﺪه اﻧﺪ. ﺑﺎ رﺷﺪ اﻫﻤﯿﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار، ﻣﻔﻬﻮم ﮐﺎراﯾﯽ زیست‌محیطی ﻧﯿﺰﺟﺎﯾﮕﺎه ویژه‌ای را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ. ﮐﺎراﯾﯽ زیست‌محیطی ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﻟﺎ و اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي اﻧﺮژي و ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﮐﻤﺘﺮ، ﮐﻪ ﺿﺎﯾﻌﺎت آلودگی و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﺘﺮ را ﻧﯿﺰ، ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﮐﺎراﯾﯽ زیست‌محیطی دو ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺤﯿﻄﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﮐﺎراﯾﯽ زیست‌محیطی ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﻣﯿﺰان ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار می‌باشد. ( ﮐﺮﺑﺎﺳﯽ، ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ و ﻫﻤﮑﺎران،1376).
ﻃﺒﻖ آﻣﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﻧﺮژي، در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ نیروگاه‌های ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮق ﭘﺲ از ﺑﺨﺶ ﺧﺎﻧﮕﯽ و ﺗﺠﺎري ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺳﻬﻢ را در آلودگی ﻫﻮا دارا ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺳﺒﺐ ﻟﻄﻤﺎت ﺟﺒﺮان ﻧﺎﭘﺬﯾﺮي ﺑﺮ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻣﺤﯿﻂ می‌گردند. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ خلأ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺎرﺑﺮدي در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ، اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﮐﺎرآﯾﯽ زیست‌محیطی ﺑﺎ در ﻧﻄﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻟﺎﯾﻨﺪه ي اﮐﺴﯿﺪﻫﺎي ﻧﯿﺘﺮوژن ﻣﻨﺘﺸﺮه از ﻧﯿﺮوﮔﺎه ها وﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮردي ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺷﯿﺮوان در اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن ﺷﻤﺎﻟﯽ می‌باشد. اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ وﻃﺒﯿﻌﯽ ﻓﺮاوان ﺧﻮد ﯾﮑﯽ از استان‌های ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺟﻬﺖ فعالیت‌های اﻗﺘﺼﺎدي از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺸﺎورزي، داﻣﺪاري وﺻﻨﻌﺘﯽ می‌باشد ﮐﻪ در ﺣﺎل ﻃﯽ ﮐﺮدن اﯾﻦ روﻧﺪ اﺳﺖ. از اﯾﻦ رو اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زیست‌محیطی در ﻣﻮرد طرح‌های ﺗﻮﺳﻌﻪ در آن ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺿﺮورﯾﺎت اﺳﺎﺳﯽ مدنظر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد، تا از اﯾﻦ رﻫﮕﺬر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ وﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺗﺪوام ﯾﺎﺑﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮات زیست‌محیطی ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﻬﻢ اﺳﺘﺎن می‌باشد ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻮده و در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﯾﻦ اﺛﺮات ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.
سؤالات ﺗﺤﻘﯿﻖ
ﭼﺮا آلودگی ﻫﻮا ﻣﻬﻢ اﺳﺖ؟
ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺘﺸﺎر آلاینده‌هاي ﻫﻮاﮐﺪاﻣﻨﺪ؟
ﭼﻪ روﯾﮑﺮد ها وراﻫﺒﺮدﻫﺎﯾﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ آلودگی زیست‌محیطی در نیروگاه‌های ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ وﺟﻮد دارد؟
ﺿﺮورت واﻫﺪاف ﭘﮋوﻫﺶ
رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﺗﺴﺮﯾﻊ روﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺮوري ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺟﻮاﻣﻊ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺮق و نیروگاه‌های ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮق در اﯾﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﮐﻠﯿﺪي داﺷﺘﻪ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮق در آن‌ها ﻣﺘﻀﻤﻦ اﺳﺘﻤﺮار اﯾﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. از آن ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﺑﻪ وﯾﮋه اﻧﺮژي ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺴﯿﻠﯽ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻌﻀﻠﺎت زیست‌محیطی ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف زﯾﺎد اﻧﺮژي در ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺮق ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﻮزﯾﻊ، ﻣﻌﻀﻠﺎت زیست‌محیطی اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ویژه‌ای دارد. (ﮐﺮﺑﺎﺳﯽ، ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ و ﻫﻤﮑﺎران-1376)
اﻧﺴﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺪون آب و ﻏﺬا ﺗﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ روز زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ وﻟﯽ ﺑﺪون ﻫﻮا ﺑﯿﺶ از ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ اداﻣﻪ ﺣﯿﺎت ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. وﺟﻮد ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎده آلوده ﮐﻨﻨﺪه در ﻫﻮاي آزاد ﺑﻪ ﻣﻘﺪار و ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻫﻮا را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده و ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن، ﺣﯿﻮان، ﮔﯿﺎه و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺸﺮي ﻣﻀﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي زﯾﺎدي دراراﯾﻪ راﻫﮑﺎرﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺎرآﻟﻮدﮔﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ اﻫﻢ آن‌ها ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮع ﻓﻦ آوري، ﻣﻘﺪارﮐﺎﻫﺶ آلودگی ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ، اﻗﺘﺼﺎد اﺟﺮاي روش ها و … ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺿﻤﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮐﻠﯿﻪ ﻋﻮاﻣﻞ، ﺑﺮآورد اﻧﺘﺸﺎر، ﭘﺮاﮐﻨﺶ، ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺴﺎس و نهایتاً ﮐﺎﻫﺶ آلودگی اﺛﺮات زیست‌محیطی نیروگاه‌های ﺣﺮارﺗﯽ، ﮔﺎزي وﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ وﻧﻘﺶ آن‌ها دراﯾﺠﺎد آلودگی می‌باشد.(ﮐﺮﺑﺎﺳﯽ، ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ و ﻫﻤﮑﺎران،1376).
ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ
آلودگی ﻫﻮا را ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوران ﺣﺎﺿﺮ ﯾﺎ ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ ﺧﺎص داﻧﺴﺖ ﺣﺘﯽ ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﮐﻪ بشر اولیه ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﮐﺸﻒ آﺗﺶ ﺷﻮد ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﻫﻢ زدن دو ﺳﻨﮓ (آﺗﺶ زﻧﻪ) ﺑﺮ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ﯾﺎ ایجاد اصطکاک ﺳﺮﯾﻊ ﺑﯿﻦ دوﻗﻄﻌﻪ ﭼﻮب ﺧﺸﮏ آﺗﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ. آلودگی ﻫﻮا ﺑﺮ اﺛﺮ دود ﺣﺎﺻﻞ آﺗﺶ ﺳﻮزي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺟﻨﮕﻞ ها وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. اﻣﺎ آلودگی ﻫﺎي ﻫﻮا در اﻋﺼﺎر ﮐﻬﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﮑﺮ ودﺳﺖ ﻧﺨﻮرده آن دوران ﺑﺴﯿﺎر اﻧﺪك و ﺣﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ ﺑﻮد. اﮔﺮﭼﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل آلودگی ﻫﻮا ﺑﻪ ﻗﺮن ﺳﯿﺰدﻫﻢ ﻣﯿﻠﺎدي ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد ولی ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻠﺎش ﻋﻤﺪه از ﺳﺎل 1945 ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در دهه‌های-1930 و-1940، دودﮐﺶ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ اي ﮐﻪ دود ﻏﻠﯿﻈﯽ را اﻧﺘﺸﺎر ﻣﯽ داد، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺑﻌﻀﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي دوﻟﺘﯽ آن را در داﺧﻞ « ﻧﻤﺎد ﻫﺎي اداري » ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﯽ دادﻧﺪ. ﻗﺒﻞ از-1945، مؤسسات ﺧﺼﻮﺻﯽ، ﮐﻨﺘﺮل آلودگی ﻫﻮاي ﺻﻨﺎﯾﻊ و آلاینده‌هاي ﮐﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﺑﺰرگ را ﻋﻬﺪه دار ﺑﻮدﻧﺪ. اﯾﻦ مؤسسات واﮐﻨﺸﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ تهدیدهای ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ.
در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎل هاي-1945 ﺗﺎ-1969، وﻗﺘﯽ آگاهی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ مسائل آلودگی ﻫﻮا تدریجاً اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ،
تلاش‌های منطقه‌ای ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل آلودگی ﻫﻮا ﺑﻨﯿﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ.
دوﻟﺖ ﻓﺪرال آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎل هاي-1963 ﺗﺎ-1967 ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ وﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﺮدن اﻗﺪاﻣﺎت منطقه‌ای و ﮐﺸﻮري در زﻣﯿﻨﻪ ﮐﻨﺘﺮل آلودگی ﻫﻮا را آﻏﺎز ﻧﻤﻮد.
در سال‌های-1969 ﺗﺎ-1970، اﯾﺎﻟﺎت ﻣﺘﺤﺪه «ﯾﮏ ﺑﯿﺪاري ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺘﯽ» را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮد. اﯾﻦ ﺑﯿﺪاري زیست‌محیطی ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد به طوری ﮐﻪ در ﻃﻮل دو ﺳﺎل مسائل زیست‌محیطی کاملاً ﻣﻄﺮح ﺷﺪ. (1968 ﺗﺎ-1970)
در اﯾﻦ دوره زﻣﺎﻧﯽ ﻗﺎﻧﻮن (خط‌مشی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ زﯾﺴﺖ محیطی) و ﻗﺎﻧﻮن ﻫﻮاي ﭘﺎ ك 1970 ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﺎﻧﻮن آلودگی ﻫﻮا ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻫﻮاي ﭘﺎك-1970 ﺑﺴﻂ ﭘﯿﺪا ﻧﻤﻮد. ﺗﺒﺪﯾﻞ آﯾﯿﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آلودگی ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ کار در نیروگاهها ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻠﺤﻮﻇﺎت اﻗﺘﺼﺎدي، 25ﺳﺎل ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ. ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اوﻟﯿﻪ در ﻣﻮرد ﺗﺼﻔﯿﻪ ﮔﺎز دودﮐﺶ نیروگاهها تقریباً از ﺳﺎل-1970 ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن ژاﭘﻨﯽ در اﻧﺴﺘﯿﺘﻮ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺮژي اﺗﻤﯽ ژاﭘﻦ ﺷﺮوع ﺷﺪ. ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ در داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻮﮐﯿﻮ و در اداﻣﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺷﺮﮐﺖ ژاﭘﻨﯽ اﺑﺮا (Ebara) دﻧﺒﺎل ﺷﺪ. ﻓﺎز دوم ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت وﺳﯿﻊ در ﻣﻮرد ﻓﺮآﯾﻨﺪﺗﺼﻔﯿﻪ ﮔﺎز دودﮐﺶ نیروگاهها از ﺳﺎل-1983 در آﻣﺮﯾﮑﺎ و آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﯽ ﺷﺮوع ﺷﺪ.
نهایتاً ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ واﺣﺪﻫﺎي ﻧﯿﻤﻪ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت، اوﻟﯿﻦ واﺣﺪ در اﻧﺪازه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﺮاي ﺣﺬف آلاینده‌هاي ﮔﺎزي ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﻮﯾﻠﺮ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺑﺮق در ﺳﺎل-1999 در ﭼﯿﻦ و در اداﻣﻪ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ژاﭘﻦ و ﻟﻬﺴﺘﺎن اﺣﺪاث ﮔﺮدﯾﺪ. ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ در اواﯾﻞ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ و با ورود ﺑﻪ دﻧﯿﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﺮ اﺛﺮ ﮐﺸﻒ ذﻏﺎل ﺳﻨﮓ و سوخت‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ اﺷﮑﺎل ﺗﺎزه اي از آلودگی ﻫﻮاﭘﺪﯾﺪ آﻣﺪ. اواﺧﺮ دﻫﻪ-1980 ﻣﺒﺤﺚ آلودگی ﻫﻮا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ آلودگی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ.
(2001 Taylor&Francis Group).
مطالعات ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ
ﻓﺎﯾﺮ و همکاران (در سال 2005) ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ تأثیر ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﻣﻘﺮرات «ﺑﺎران‌هاي اﺳﯿﺪي» ﮐﺎراﯾﯽ زیست‌محیطی نیروگاه‌های ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮق آﻣﺮﯾﮑﺎ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ. ﻣﺎرﺗﯽ و همکاران (در سال 2006) در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﮐﺎراﯾﯽ ﻓﻨﯽ وزیست‌محیطی ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺣﺮارﺗﯽ ﮐﺸﻮر ﻫﻨﺪ را ﺑﺮاي دوره زﻣﺎﻧﯽ 2004-1997 اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻧﻤﻮده اﻧﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ از ﺗﺎﺑﻊ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺘﺎﻧﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺳﺘﺎﻧﺪه ها ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯿﺰان ﺑﺮق ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺘﺎﻧﺪه ﻣﻄﻠﻮب وﺳﻪ ﻧﻮع آﻟﺎﯾﻨﺪه ي دي اﮐﺴﯿﺪ ﮔﻮﮔﺮد، اﮐﺴﯿﺪﻫﺎي ﻧﯿﺘﺮوژن وذرات ﻣﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺘﺎﻧﺪه ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ از اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﺪم ﮐﺎرآﯾﯽ زیست‌محیطی وﻓﻨﯽ را ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ، 10 درﺻﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ. ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ وﺿﻊ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ آلاینده‌ها را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﮑﺎري ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ آلودگی ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
در اﯾﺮان در-29 ﺗﯿﺮ ﺳﺎل-1354 ﺷﻤﺴﯽ آﯾﯿﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از آلودگی ﻫﻮا از ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻣﺠﻠﺲ آن زﻣﺎن ﮔﺬﺷﺖ و ﺳﺎزﻣﺎنﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻣﺴﺌﻮل اﺟﺮاي آن ﺷﺪ. ﻣﻬﺪي ﺻﺎدﻗﯽ(1386).
ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﯽ راﻫﮑﺎرﻫﺎي اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎزده ﻧﯿﺮوﮔﺎه و آثار زیست‌محیطی اﻗﺘﺼﺎدي اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ،ﮐﻪ در آن ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺎزده نیروگاه‌های ﮔﺎزي، ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و بخاری ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. با ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آمده ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد درﻧﺘﯿﺠﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎزده، ﻣﯿﺰان آلاینده‌ها ي ﺗﻮﻟﯿﺪي وهزینه‌های اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻠﺎ ﺣﻈﻪ اي ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. از آنجا ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آمده، اﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮ در نیروگاه‌های ﺑﺨﺎري رخ ﻣﯽ دﻫﺪ، ﻟﺬا ارﺟﺤﯿﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎزده درﻧﯿﺮوﮔﺎه های ﺑﺨﺎري می‌باشد.
ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮي
اﻣﺮوزه اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﻤﺪن آن ﭼﻨﺎن ﺷﺪت ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ آن را اﻧﻔﺠﺎر ﺟﻤﻌﯿﺖ می‌گویند. ﭼﻨﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ بی‌رویه‌ای ﻣﺸﮑﻠﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﺗﻘﻠﯿﻞ اﻣﮑﺎن ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻏﺬا در ﮐﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﮐﻮﭼﮏ ﮐﺮدن ﻣﻨﺎزل در ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ دﻧﯿﺎ، آلودگی ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ در ﺑﺴﯿﺎري ﮐﺸﻮرﻫﺎ و …. را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. از ﻣﯿﺎن اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻠﺎت ﻋﻤﺪه، آلودگی زیست‌محیطی در سال‌های اﺧﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺣﺎد ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. در ﻃﯽ30 ﺳﺎل اﺧﯿﺮ اﺛﺮات زیست‌محیطی ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻟﺎﯾﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻗﺒﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن، اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺼﺮف و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ، رﺷﺪ ﮐﺮده اﺳﺖ. اﮔﺮﭼﻪ آلودگی ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻣﺸﺨﺼﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ، اﻣﺎ ﺑﺴﯿﺎري از اﺛﺮات زیست‌محیطی، آن ﭼﻨﺎن ازلحاظ اﻧﺪازه و ﻣﻘﯿﺎس رﺷﺪ ﻧﻤﻮده و ازآﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﮔﺬر ﮐﺮده ﮐﻪ در آن ﺳﻮي اﯾﻦ آﺳﺘﺎﻧﻪ، ﺗﺎﺛﯿﺮﺑﺮ ﺳﻠﺎﻣﺖ اﻧﺴﺎن و زﯾﺴﺖ ﺑﻮم را دﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺖ. ( ﻏﯿﺎث اﻟﺪﯾﻦ، ﻣﻨﺼﻮر، 1380)
ﯾﮑﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺛﺮات زیست‌محیطی نیروگاه‌های ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژي می‌باشد. ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺑﺮق موردنیاز ﮐﺸﻮراﺳﺘﻔﺎده از سوخت‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ. نیروگاه‌های ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داراي ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ اﺛﺮات ﺳﻮء زیست‌محیطی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﺮ نیروگاه‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻟﯿﮑﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري زﯾﺎد اﯾﻦ ﻧﻮع ﻧﯿﺮوﮔﺎه ها، عمدتاً ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮔﺬاران از انواع نیروگاه‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ ﺑﺎ ﺑﺎزده ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. در اﺛﺮاﺳﺘﻔﺎده از سوخت‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺑﺮق، ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎدي ازآلاینده‌ها وارد ﻫﻮا ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﭘﺲ ازﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻮﺟﺐ اﯾﺠﺎد اﻧﻮاع آلودگی ﻫﺎي آب ﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ، زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﺧﺎك ﻣﯽ ﮔﺮدد. (ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ، ﻣﺤﻤﺪ ،81388).
ﻧﯿﺮوﮔﺎه
ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺑﺮق (ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﺎمﻫﺎي ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮق ﯾﺎ ﭘﺴﺖ ﻧﯿﺮو ﻫﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد). مجموعه‌ای از ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از آن ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد. وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺗﺒﺪﯾﻞ اﻧﺮژي از دﯾﮕﺮ شکل‌های آن ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺮژي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ، اﻧﺮژي ﻫﺴﺘﻪاي، اﻧﺮژي ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﮔﺮاﻧﺸﯽ و… ﺑﻪ اﻧﺮژي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ اﺳﺖ. وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ در تقریباً ﻫﻤﻪ ﻧﯿﺮوﮔﺎهﻫﺎ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻣﻮﻟﺪ ﯾﺎ ژﻧﺮاﺗﻮر اﺳﺖ؛ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ دوار ﮐﻪ اﻧﺮژي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ را ﺑﻪ اﻧﺮژي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ. اﻧﺮژي موردنیاز ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن ﯾﮏ ژﻧﺮاﺗﻮر از راهه‌ای ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ تأمین ﻣﯽﺷﻮد و ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﻪ ﻣﯿﺰان دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺮژي در آن ﻣﻨﻄﻘﻪ و داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﮔﺮوه ﺳﺎزﻧﺪه (Jha، R، Whlley، J،1999) بستگی دارد.
ﺷﮑﻞ ﺷﻤﺎره-1 ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺣﺮارﺗﯽ در ورﺷﻮ، ﻟﻬﺴﺘﺎن
نیروگاه ﺣﺮارﺗﯽ
در ﯾﮏ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺣﺮارﺗﯽ اﻧﺮژي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ موردنیاز ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ در آوردن ﻣﻮﻟﺪﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺣﺮارﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻟﺎً از ﺳﻮﺧﺘﻦ سوخت‌ها ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ تأمین ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﯿﺮوﮔﺎهﻫﺎي ﺣﺮارﺗﯽ (در ﺣﺪود 86 درﺻﺪ آن‌ها) از ﺑﺨﺎر ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت و اﯾﺠﺎد اﻧﺮژي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﮔﺎهﻫﺎ را ﻧﯿﺮوﮔﺎهﻫﺎي ﺑﺨﺎري ﻧﯿﺰ می‌نامند. ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن دوم ﺗﺮﻣﻮدﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻧﺮژي ﺣﺮارﺗﯽ را ﺑﻪ اﻧﺮژي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮد بنابراین ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﻘﺪاري از ﺣﺮارت اﺿﺎﻓﯽ در ﻣﺤﯿﻂ آزاد ﻣﯽﺷﻮد، ﺣﺎل اﮔﺮ از اﯾﻦ ﺣﺮارت ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ ﯾﺎ ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ ﻧﺎﺣﯿﻪاي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ راﻧﺪﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژي را ﺑﺎﻟﺎ ﺑﺒﺮﯾﻢ.
طﺒﻘﻪﺑﻨﺪي
ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻧﯿﺮوﮔﺎهﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻮع ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺼﺮﻓﯽ و ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﺮك ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ.
-ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي از ﻧﻈﺮ ﻧﻮع ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژي
ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﻫﺴﺘﻪاي ﮐﻪ از ﯾﮏ راﮐﺘﻮر ﻫﺴﺘﻪاي ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺮﻣﺎ و ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن ﺗﻮرﺑﯿﻦﻫﺎي ﺑﺨﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ.
ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﻮﺧﺖ ﻓﺴﯿﻠﯽ ﮐﻪ اﻧﺮژي ﮔﺮﻣﺎﯾﯽ موردنیاز را از ﺳﻮزاﻧﺪن ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﻓﺴﯿﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻔﺖ، ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ ﯾﺎ زﻏﺎل ﺳﻨﮓ تأمین ﻣﯽﮐﻨﺪ. نیروگاه‌هایی ﮐﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ انرژی‌های ﺗﺠﺪﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ واﻧﺮژي موردنیاز ﺧﻮد را از اﻧﺮژي ﺑﺎدي، اﻧﺮژي ﺧﻮرﺷﯿﺪي، اﻧﺮژي ﺟﺰر و ﻣﺪ درﯾﺎ، اﻧﺮژي ﺣﺮارﺗﯽ ﻣﻮﺟﻮد در آب‌های اﻋﻤﺎق زﻣﯿﻦ، ﺳﻮزاﻧﺪن ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻣﺰارع ﻧﯿﺸﮑﺮ، زﺑﺎﻟﻪﻫﺎي ﺷﻬﺮي، ﺑﯿﻮﮔﺎزﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻨﯽ تأمین ﻣﯽﮐﻨﺪ. (ﺷﺮﯾﻌﺖ، ﺳﯿﺪ ﻣﺤﻤﻮد، ﻣﻨﻮري، ﺳﯿﺪ ﻣﺴﻌﻮد، 1375)
-ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي از ﻧﻈﺮ ﻧﻮع ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﺮك
ﺗﻮرﺑﯿﻦ ﺑﺨﺎر: در اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ از ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺑﺨﺎر ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن ﭘﺮهﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد. تقریباً ﻫﻤﻪ ﺗﻮرﺑﯿﻦﻫﺎي ﺑﺰرگ غیرآبی از اﯾﻦ ﻧﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺗﻮرﺑﯿﻦ ﮔﺎزي: در اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ از ﮔﺎز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﺮك اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺗﻮرﺑﯿﻦﻫﺎ از ﻓﺸﺎر ﮔﺎزﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﻮﺧﺘﻦ سوخت‌ها ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درآﻣﺪن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﻣﺰﯾﺖ اﯾﻦ ﺗﻮرﺑﯿﻦﻫﺎ در ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ راه‌اندازی ﺳﺮﯾﻊ آن‌هاست و از اﯾﻦ رو ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻟﺎ در ﺳﺎﻋﺎت اوج ﻣﺼﺮف (ﺳﺎﻋﺎت ﭘﯿﮏ) از آن‌ها اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد اﻣﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﻮرﺑﯿﻦﻫﺎ ﺑﺎﻟﺎﺳﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده از آن‌ها ﻣﺤﺪود اﺳﺖ.
ﭼﺮﺧﻪ ﻣﺮﮐﺐ: در اﯾﻦ ﭼﺮﺧﻪ از ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺗﻮرﺑﯿﻦﻫﺎي ﮔﺎزي و ﺑﺨﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺳﻮﺧﺖ از ﮔﺎزﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درآوردن ﺗﻮرﺑﯿﻦﻫﺎي ﮔﺎزي و از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي از ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺑﺮاي ﺑﺨﺎر ﮐﺮدن آب و ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درآوردن ﺗﻮرﺑﯿﻦﻫﺎي ﺑﺨﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد. اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ روش ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺎزده ﺑﺎﻟﺎي آن ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ. (ﻣﻠﮑﻮﺗﯿﺎن، ﻣﺤﻤﺪ،31379).
ﻣﻮﺗﻮر اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﯽ: ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ از اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد. ﮐﺎرﺑﺮد اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ دوراﻓﺘﺎده و سامانه‌های ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ مورداستفاده در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ، ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي اداري و ﻣﺮاﮐﺰ ﺣﺴﺎس ﻣﺤﺪود ﻣﯽﺷﻮد. ﺳﻮﺧﺖ مورداستفاده در اﯾﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ را ﮔﺎزوﺋﯿﻞ، ﻧﻔﺖ ﺳﻨﮕﯿﻦ، ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﺑﯿﻮﮔﺎز ﺗﺸﮑﯿﻞ می دهد.
نیروﮔﺎﻫﻬﺎي ﮐﺸﻮر
ﻇﺮﻓﯿﺖ اﺳﻤﯽ، راﻧﺪﻣﺎن و ﻣﯿﺰان ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﺎوﯾﮋه نیروگاه‌های ﮐﺸﻮر در ﺳﺎل86 ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ نیروگاه‌های ﺣﺮارﺗﯽ ( ازﻧﻮع ﺑﺨﺎر، دﯾﺰل، ﮔﺎزي، ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و آبی) ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول ( 1) می‌باشد.
ﺟﺪول ﺷﻤﺎره 1-ﻇﺮﻓﯿﺖ اﺳﻤﯽ وﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺎوﯾﮋه نیروگاه‌های ﮐﺸﻮر
| نیروگاهها | بخاری | گازی | سیکل ترکیبی | آبی | دیزلی | باد و خورشید |
| ظرفیت اسمی مگاوات | 15598 | 15433 | 10487 | 7422 | 418 | 75 |
| راندمان | %28 | %42 | – | %31.8 | – | |
| تولید
(میلیون کیلو وات ساعت) |
64228 | 37805 | 53796 | 17986 | 369 | |
اﺛﺮات زیست‌محیطی
اﺛﺮات زیست‌محیطی ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺟﺮﯾﺎن ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ رﺳﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي زیست‌محیطی ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد.
ذرات ﻣﻌﻠﻖ
ذرات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺟﺎﻣﺪ ﯾﺎ ﻣﺎﯾﻊ ﮐﻪ به‌اندازه‌ای ﮐﻮﭼﮏ وﺳﺒﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻫﻮا ﻣﻌﻠﻖ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ. ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ در ﺑﺤﺚ ذرات ﻣﻌﻠﻖ عبارت‌اند از: ﻏﻠﻄﺖ، اﻧﺪازه ذرات و ترکیب ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ذرات.
اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ذرات ﻣﻌﻠﻖ در ﻫﻮا، ﻣﯿﺰان ﻣﺮاﺟﻌﺎت ﺑﻪ بیمارستان‌ها ﺑﺮاي بیماری‌هایی ﻣﺜﻞ عفونت‌های ﺑﺨﺶ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺲ، اﺧﺘﻠﺎﻟﺎت ﻗﻠﺒﯽ، آﺳﻢ، ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ، ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ، اﻟﺘﻬﺎب رﯾﻮي و … را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ. (ﻫﺪاﯾﺖ، ﻣﺤﻤﻮدﺻﺎدق،1387)
آلودﮔﯽ ﻫﻮا
آلودگی ﻫﻮا ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از وﺟﻮد ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ماده‌ی آلوده ﮐﻨﻨﺪه در ﻫﻮاي آزاد ﺑﻪ ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﮐﻪ درﻣﺪت زﻣﺎن ﻣﻌﯿﻦ ﺑﺘﻮاﻧﺪ کیفیت هوا را ﺑﻪ ﺿﺮر اﻧﺴﺎن، ﺣﯿﻮان، ﮔﯿﺎه و اﺷﯿﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ.
ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ آلودگی ﻫﺎي ﺑﺨﺶ اﻧﺮژي (ﺑﺮاﺳﺎس اﻗﻠﯿﻢ، ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﻏﯿﺮه) آلودگی ﻫﻮا در اﺛﺮاﻧﺘﺸﺎر و ﻧﺸﺖ گازهای آﻟﺎﯾﻨﺪه ﻧﺎﺷﯽ ازاﺣﺘﺮاق سوخت‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ اﺳﺖ. اﮐﺴﯿﺪﻫﺎي ﮔﻮﮔﺮد (sox)
اﮐﺴﯿﺪﻫﺎي ﻧﯿﺘﺮوژن (NOx)، ﻣﻮﻧﻮﮐﺴﯿﺪ ﮐﺮﺑﻦ (CO)، ذرات ﻣﻌﻠﻖ (SPM)، ﻫﯿﺪرو ﮐﺮﺑﻦ ها (CH) و دي اﮐﺴﯿﺪ ﮐﺮﺑﻦ (CO2) از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﺎزﻫﺎي آﻟﺎﯾﻨﺪه و گلخانه‌ای اﺳﺖ ﮐﻪ در اﺛﺮﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺨﺶ اﻧﺮژي ﺑﻪ وﯾﮋه اﺣﺘﺮاق سوخت‌های ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻨﯽ ﺑﻪ ﺟﻮ راه ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. نیروگاهها ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در اﻧﺘﺸﺎر اﯾﻦ آلاینده‌ها دارﻧﺪ.
(Taylor&Francis Group 62001)
ﮔﺎزﻫﺎي گلخانه‌ای ﻣﺎﻧﻨﺪ CO2سبب بروز ﭘﺪﯾﺪه ﺗﻐﯿﯿﺮ آب و ﻫﻮا و ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪه و از بعد جهانی ﺣﺎﯾﺰ اﻫﻤﯿﺖ می‌باشد در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ گازهای آﻟﺎﯾﻨﺪه اي CO, SOx, NOx سبب بارش باران هاي اﺳﯿﺪي، ﺑﺮوز ﻣﺨﺎﻃﺮات ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و ﺳﻠﺎﻣﺘﯽ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮﺟﻮدات ﮔﺮدﯾﺪه و عمدتاً از دیدگاه منطقه‌ای و ﻣﻠﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮارﻣﯽ ﮔﯿﺮد. (ﺳﻌﯿﺪي، ﻣﺤﺴﻦ، 1375).
ﺟﺪول 2 ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯿﺰان اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺎزﻫﺎي CO2 و NOX در ﻧﯿﺮوﮔﺎ ﻫﻬا
| CO2(gr/MW−hr) | NOX(gr/MW−hr) | نوع نیروگاه |
| 922 | 58/2 | سوخت زغال سنگی |
| 373.7 | 0.317 | نیروگاه گازی |
| 353.3 | 0.271 | نیروگاه سیکل ترکیبی |
ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ دﯾﮕﺮ از ﻣﯿﺰان اﻧﺘﺸﺎر آلاینده‌هاي ﮔﺎزي در نیروگاه‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺪول زﯾﺮآﻣﺪه اﺳﺖ.
ﺟﺪول 3- ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯿﺰان اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺎزﻫﺎي CO2 و NOX در نیروگاه‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ
|
جدول مقدار انتشار گاز های آلاینده و گلخانه ای ناشی از مصرف انرژی به تفکیک انواع نیروگاه درسال 82 بر حسب تن |
|||||||
| ذرات معلق
SPM |
هیدروکربن
CH |
منوکسید کربن CO | تری اکسید گوگرد SO3 | دی اکسید کربن
CO2 |
دی اکسید گوگردSO2 | اکسید های نیتروؤنNOx | نوع نیروگاه |
| 9098 | 3001 | 104 | 3549 | 51444425 | 23244 | 78947 | بخاری |
| 2241 | 621 | 31 | 227 | 14044090 | 14904 | 21799 | گازی |
| 2002 | 519 | 36 | 87 | 15552253 | 5715 | 23228 | چرخه ترکیبی |
| 86 | 27 | 0.3 | 21 | 227728 | 1350 | 447 | دیزلی |
| 73194 | برف آبی | ||||||
|
13427 |
4168 |
171.3 |
3884 |
81341690 |
254413 |
12395 |
جمع |
ﻣﻨﺒﻊ: ﮔﺰارﺷﺎت وزارت ﻧﯿﺮو، اﺛﺮات زیست‌محیطی ﻧﯿﺮوﮔﺎه ها وآﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا،1375
ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﻧﺸﺮ ﮔﺎزﻫﺎي گلخانه‌ای ﮐﺸﻮر ﭼﯿﻦ و ﮐﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ 24 درﺻﺪ می‌باشد. در ﺳﺎل 2020 اﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﺑﻪ50 درﺻﺪﮐﻞ ﻧﺸﺮ ﮔﺎزCO2 اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. در سال 2020 ﻣﯿﻠﺎدي ﻣﯿﺰان نشر گاز CO2 ﺑﻪ 30000 میلیون ﺗﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﯾﺎﻓﺖ.
ﻃﺒﻖ ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آمده در ﺳﺎل 2005 درﮔﺰارش WEA world energy assessment) ) میزان ﻧﯿﺎز اﻧﺮژي ﺟﻬﺎن در ﺳﺎل2001، 418 ﻣﮕﺎ ژول ﺑﻮده ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻣﯿﺎن 79/4% ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ سوخت‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ در اﯾﺮان اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺎزCO2 طی سال‌های 1990-2003 ﻣﻌﺎدل 174 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ اﻓﺰاﯾﺶ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺸﻮر اﯾﺮان را در رتبه 6 در ﺟﻬﺎن ﻗﺮار داده اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﺪاﺳﺎزي دي اﮐﺴﯿﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ به‌عنوان ﯾﮏ اﺑﺰار اﻗﺘﺼﺎدي ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات دي اﮐﺴﯿﺪ ﮐﺮﺑﻦ مورداستفاده ﻗﺮارﮔﯿﺮد. ( ﺧﺎرﺗﭽﻨﮑﻮ، ﻧﯿﮑﻮﻟﺎي،1380).
در اﯾﺮان در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ 80 درصد نیروگاهها ﮔﺎزﺳﻮز ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﻧﺸﺮ CO2 اﯾﻦ نیروگاهها در ﺳﺎل 1388 ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 45,291,356 ﺗﻦ می‌باشد. ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻬﺎر و ﺣﺬف CO2 از نیروگاه‌های ﮔﺎزﺳﻮز ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ ﺣﺪود36 دﻟﺎر ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺗﻦ CO2 اﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺣﺬف CO2 از نیروگاه‌های ﮔﺎزﺳﻮز ﮐﺸﻮر ﻣﻌﺎدل1,6 ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻟﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد. در ﻣﻮرد نیروگاه‌های ﻧﻔﺖ ﺳﻮز ﻧﯿﺰ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺣﺬف CO2 معادل 34,5 دﻟﺎر می‌باشد و ﻧﺸﺮCO2 از اﯾﻦ نیروگاهها در ﺳﺎل 1388 ﺑﺮاﺑﺮ 20,590,813 ﺗﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺣﺬف CO2 از نیروگاه‌های ﻧﻔﺖ ﺳﻮز ﮐﺸﻮر ﻣﻌﺎدل 710,383,048 دﻟﺎر می‌باشد. ( ﮐﯿﺎﻧﯽ ﻧﮋاد، سرور اعظم و همکاران،161379).
ﺟﺪول ﺷﻤﺎره 4 ﻣﯿﺰان آلاینده‌ها در بخش‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ
| پخش/گاز | CO | CH | SPM | ||||
| خانگی | 8/8 | 1244 | 1/30 | 11/11 | 0/9 | 7/0 | 5/3 |
| صنایع | 9/9 | 17 | 5/14 | 1/21 | 3/0 | 4/0 | 4 |
| حمل ونقل | 64.5 | 45 | 3/27 | 1/41 | 6/98 | 4/96 | 5/79 |
| کشاورزی | 5 | 3/8 | 8/2 | 4/3 | 2/0 | 2/2 | 1/8 |
| نیروگاهها | 8.1 | 3/17 | 3/27 | 22/4 | ناچیز | 3/0 | 9/4 |
| جمع | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
از دﯾﮕﺮ ﻣﺸﮑﻠﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آلودگی زیست‌محیطی نیروگاهها ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪه ﻧﺸﺖ-Leakage اﺷﺎره ﻧﻤﻮد. در ﺷﮑﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺷﮑﻞ 2 – ﭘﺪﯾﺪه ﻧﺸﺖ، ﯾﮑﯽ از ﻣﻌﺎﯾﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ
ﻣﻨﺒﻊ: ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻠﺎﻋﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮق اﮐﯿﻨﺎوا– ژاﭘﻦ
ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺷﯿﺮوان
ﭘﺮوژه ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺷﯿﺮوان ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺶ واﺣﺪ ﮔﺎزي از ﻧﻮع V94.2 هر یک به ظرفیت 159 مگاوات و ﺳﻪ واﺣﺪ ﺑﺨﺎر ﻫﺮ ﯾﮏ ﺑﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ 160 ﻣﮕﺎوات و دارای ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ اﯾﺰو (ISO14001) مربوط ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ اﺳﺖ. (ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً 954 ﻣﮕﺎوات) ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺗﻤﺎم واﺣﺪﻫﺎي ﮔﺎزي اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺑﻪ ﺻﻮرت داﺋﻢ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ.
اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﮔﺎه در ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ 9 ﺟﺎده ﺷﯿﺮوان ﺑﻪ ﻣﺸﻬﺪ واﻗﻊ ﺷﺪه و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﭘﺴﺖ ﻧﯿﺮوﮔﺎه KV400 اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ، ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰات و اﺣﺪاث آن در ﻣﺤﺪوده ﮐﺎري ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎي ﭘﺮوژه ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺳﻮﺧﺖ موردنیاز اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﮔﺎه، ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺎز و ﮔﺎزوﺋﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﺎز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﺧﺖ اﺻﻠﯽ و ﮔﺎزوﺋﯿﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﺧﺖ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ (ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن، ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﺮﻣﺎي ﻫﻮا وﻣﺼﺮف زﯾﺎد در ﻣﻨﺎزل ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ واﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺎزوﻗﻄﻊ ﮔﺎز ﻧﯿﺮوﮔﺎه) در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺗﺎرﯾﺦ ﺷﺮوع ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺟﺮاﯾﯽ اﯾﻦ ﭘﺮوژه در ﻓﺎز ﮔﺎزي 14 اردﯾﺒﻬﺸﺖ ﺳﺎل 83 ﺑﻮده اﺳﺖ و ﮐﻠﯿﻪ واﺣﺪﻫﺎي اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺗﺎ ﺳﺎل 1386 وارد ﻣﺪار ﺷﺪه اﻧﺪ و ﺗﺎ ﺳﺎل 1388 به‌طور ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺤﻮﯾﻞ داﺋﻢ ﺷﺪﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺟﺮاي ﻓﺎز ﺑﺨﺎر اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﮔﺎه و ﺗﺒﺪﯾﻞ آن ﺑﻪ ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻧﯿﺰ از 7 ﻣﻬﺮ 87 از ﺳﻮي ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﭙﻨﺎ اﺑﻠﺎغ ﺷﺪه و ﻫﻤﭽﻨﺎن در ﺣﺎل اﺣﺪاث اﺳﺖ.
ﺷﮑﻞ ﺷﻤﺎره 3-ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان
ﻣﻨﺒﻊ: ﻧﮕﺎرﻧﺪﮔﺎن
ﺳﻮﺧﺖ
ﺳﻮﺧﺖ اﺻﻠﯽ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺷﯿﺮوان ﮔﺎز می‌باشد و ﺳﻮﺧﺖ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻧﯿﺮوﮔﺎه از ﻧﻮع ﺳﻮﺧﺖ ﺳﺒﮏ (ﮔﺎزوﺋﯿﻞ) اﺳﺖ. ﺑﺮاي ذﺧﯿﺮه ﮔﺎزوﺋﯿﻞ ﻣﺼﺮﻓﯽ، دو ﻣﺨﺰن ﺑﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺮ ﮐﺪام 20000000 ﻟﯿﺘﺮ می‌باشد. ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎزوﺋﯿﻞ ﮐﻪ درزﻣﺴﺘﺎن ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻟﺎي ﮔﺎز در ﺑﺨﺶ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن واﻓﺖ فشار قطع ﻣﯽ ﺷﻮد، تقریباً 44000 ﻟﯿﺘﺮ در ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ می‌باشد.
ﺷﮑﻞ ﺷﻤﺎره 4-ﻣﺨﺎزن ذﺧﯿﺮه ﮔﺎزوﺋﯿﻞ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان
آب
آب ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان به‌منظور ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺨﺎر و ﻣﺼﺮف در ﺑﺮج ﺧﻨﮏ ﮐﻨﻨﺪه و آب آﺷﺎﻣﯿﺪﻧﯽ وﺳﯿﺴﺘﻢ آﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﯽ ازﻃﺮﯾﻖ 16 ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه ﻋﻤﯿﻖ ﮐﻪ در 7 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮي ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺣﻔﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ تأمین ﻣﯽ ﮔﺮدد.
ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﯿﻨﻪ ازآب ﻣﺼﺮﻓﯽ، ﻓﺎﺿﻠﺎب داﺧﻞ ﺣﻮﺿﭽﻪ ها ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و دوﺑﺎره ﺻﺮف آﺑﯿﺎري ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ وﺣﺪود 10 ﻫﺰار اﺻﻞ درﺧﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﻣﯽ ﺷﻮد؛ و ﺑﺨﺶ دﯾﮕﺮي از آب ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﺸﺎورزي ﻣﯽ رﺳﺪ.
ﺷﮑﻞ ﺷﻤﺎره 5 ﻧﻤﺎﯾﯽ از ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان
ﻣﻨﺒﻊ: ﻧﮕﺎرﻧﺪﮔﺎن
ویژگی‌های ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ
در ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﻧﺮژي در ﺗﻮرﺑﯿﻦ ﮔﺎزي توربین ﺑﺨﺎر ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﺪه ﭼﺮﺧﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺎزده ﻧﯿﺮوﮔﺎه از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از اﻧﺮژي ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻮرﺑﯿﻦ ﮔﺎزي، ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽ ﺗﻮان ازﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎزﯾﺎﻓﺖ ﺣﺮارت اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد. ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎزﯾﺎﻓﺖ اﻧﺮژي، ﮔﺮﻣﺎي ﻫﺪر رﻓﺘﻪ از دودﮐﺶ را از70 ﺑﻪ60 درﺻﺪ اﻧﺮژي داده ﺷﺪه ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ.اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺒﺪل ﮔﺮﻣﺎﯾﯽ ﻣﻨﺤﺼﺮاً ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎزده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻮان ﺧﺮوﺟﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ نمی‌دهد. ( اﺑﺮاﻫﯿﻢ ﻧﯿﺎ، ﺻﺎدق، 1379)
از این رو ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ نیروگاه‌های ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ جمع‌آوری و ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي دي ا ﮐﺴﯿﺪ ﮐﺮﺑﻦ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. ﯾﮑﯽ از روش ﻫﺎي اﺛﺒﺎت ﺷﺪه در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ، اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوري اﺣﺘﺮاق اﮐﺴﯿﮋن -ﺳﻮﺧﺖ در ﻓﻀﺎﯾﯽ از ﺟﺮﯾﺎن ﮔﺎز ﺑﺮﮔﺸﺖ داده ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق، ﺑﺠﺎي اﺣﺘﺮاق ﻣﺘﺪاول ﻫﻮا وﺳﻮﺧﺖ اﺳﺖ.
ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺰان آﻟﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺷﯿﺮوان
با توجه ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان از ﻧﻮع ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ می‌باشد، ودراﯾﻦ ﻧﯿﺮوﮔﺎه از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎزﯾﺎﻓﺖ اﻧﺮژي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺿﻤﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎزدﻫﯽ آلودگی ﮐﻤﺘﺮي را ﻧﯿﺰ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻟﺬا ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت واﻧﺪازه ﮔﯿﺮي واﺣﺪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان ﻣﻘﺪار آلاینده‌هاﯾﯽ ﮐﻪ از دودﮐﺶ اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮔﺮدد، ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺪول زﯾﺮ می‌باشد:
ﺟﺪول ﺷﻤﺎره-5 ﻣﯿﺰان آلاینده‌هادر ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان
| SPM | CH | نوع گاز | ||||
| 2/2 | 0 | 8/0 | 3/3 | 1/0 | 32 | میزان آلاینده گی |
ﻣﻨﺒﻊ: واﺣﺪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان
ﺑﺎ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﯿﺪاﻧﯽ ﮐﻪ از ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ دﻟﺎﯾﻞ آلودگی کمتر زیست ﻣﺤﯿﻄﯽ اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﮔﺎه در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ نیروگاه‌های دﯾﮕﺮ، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ آن (ﺣﺮارات و گاز) و همچنین ازلحاظ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ، قرار گرفتن درﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از ﺷﻬﺮ (ﺣﺪود 10ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ) در دل ﻃﺒﯿﻌﺖ ﭘﺎك می‌باشد. ﮐﻪ ﻣﺤﺪوده آن ﻓﻀﺎي ﺑﺎز و آزاد و زمینه‌ای ﺑﺎﯾﺮ و قابل ﮐﺸﺖ می‌باشد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﺠﺎد فضای ﺳﺒﺰ ودرﺧﺘﮑﺎري در ﻣﺤﯿﻂ ﻧﯿﺮوﮔﺎه، ﺗﺎ ﺣﺪودي آلودگی زیست‌محیطی ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﮐﺎﻫﺶ داده اﺳﺖ. (ﻣﻨﺒﻊ، ﻧﮕﺎرﻧﺪﮔﺎن) ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و راه اﻧﺪازي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺟﻬﺖ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي زیست محیطی ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل آلودگی ها و ﻓﻌﺎل ﻧﻤﻮدن واﺣﺪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻧﯿﺮوﮔﺎه و ﺟﺬب ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ شیروان دلیل بر کاهش آلودگی زیست محیطی این نیروگاه می باشد.
ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره 1 ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﮐﺎرآﯾﯽ زیست‌محیطی نیروگاهها از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﯿﺮوان
ﻣﻨﺒﻊ: وزارت ﻧﯿﺮو،1382
مطالعه ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ آلودگی ﻫﻮاي ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺣﺮارﺗﯽ ﺷﯿﺮوان
ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﯾﺎﻓﺘﻪ، ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺷﯿﺮوان، اوﻟﯿﻦ ﻣﻨﺒﻊ آلودگی ﻫﻮاي ﺷﻬﺮ ﺷﯿﺮوان و ﺣﻮﻣﻪ آن ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺳﻮﺧﺖ، ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎدي ﮔﺎزﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از اﺣﺘﺮاق ﺳﻮﺧﺖ در واﺣﺪﻫﺎي ﺑﺨﺎر اﯾﺠﺎد ﮔﺮدﯾﺪه و ﮔﺎزﻫﺎي مؤثر در اﻧﺘﺸﺎر آلودگی تأثیرگذار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. (خصوصاً در ﻓﺼﻞ ﮔﺮم ﻫﻮاي ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺗﺤﺖ تأثیر ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ). ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در دﯾﮕﺮ ﺷﺮاﯾﻂ و اوﻗﺎت ﻧﯿﺰ، ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻃﺮاف ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اتمسفری، ﺗﺤﺖ تأثیر آلودگی ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آمده ﮐﺎرآﯾﯽ زیست‌محیطی ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان، در زﻣﺴﺘﺎن ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ دﭼﺎر اﻓﺖ ﺷﺪﯾﺪي ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن اﺧﺘﻠﺎف ﺳﻮﺧﺖ وﻫﻮا ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ از ﻓﺼﻮل دﯾﮕﺮ اﺳﺖ ورﻗﯿﻖ ﺳﺎزي آﻟﺎﯾﻨﺪه اﮐﺴﯿﺪﻫﺎي ﻧﯿﺘﺮوژن ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺻﻮرت ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ در نیروگاهها در ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن و جایگزینی آن ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺎﯾﻊ (ﮔﺎزوﯾﯿﻞ وﻣﺎزوت) ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ آلودگی ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﯽ ﺷﻮد. درﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﯿﺮوان، در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺨﺎر، آﻟﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ها از اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي اﻋﻠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در ﺑﺨﺶ ﻧﯿﺮوﮔﺎﻫﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺳﺖ. ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ازرﯾﺰش روﻏﻦ وﮔﺮﯾﺲ ﺗﻌﻤﯿﺮ دستگاه‌ها و تعویض، زﯾﺮ ﮐﺎرﺗﺮﻫﺎي روﻏﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ها ﺳﯿﻨﯽ ﻫﺎي ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ از رﯾﺨﺘﻦ روﻏﻦ و آلودگی ﻣﺤﯿﻂ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد.
راﻫﮑﺎرﻫﺎ وﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﺷﺪ روز اﻓﺰون ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻧﺮژي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ساخت نیروگاه‌های ﺟﺪﯾﺪ، اﯾﺠﺎد نیروگاه‌های ﺑﺎ ﻓﻦ آوري ﺑﺮﺗﺮو ﺑﺮﺧﻮرداري از دﯾﺪﮔﺎه زیست‌محیطی، ﺑﺎﯾﺪﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﮐﺎرﺻﻨﻌﺘﮕﺮان ﺑﺮق ﻗﺮار ﮔﯿﺮد از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ها ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﻮﺳﻌﻪ و ساخت نیروگاه‌های ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را ﻧﺎم ﺑﺮدﮐﻪ ﺑﺎ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ در ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ و ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺘﺸﺎر آلاینده‌ها ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ آلودگی ﺻﻨﺎﯾﻊ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﯽ ﺷﻮد. ( اﺑﺮاﻫﯿﻢ ﻧﯿﺎ، ﺻﺎدق).
ﺗﺤﻘﯿﻖ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺖ نیروگاه‌های ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺟﺰ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﭘﺎك ﻣﺤﺴﻮب ﮔﺮدﯾﺪه و ﻋﻠﺎوه ﺑﺮ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻮدن، اﻣﮑﺎن ﻓﻨﯽ ﺳﺎﺧﺖ آن در ﮐﺸﻮر وﺟﻮد دارد و در ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ و آلودگی ﻫﻮا ﻧﻘﺶ ﺑﻪ ﺳﺰاﯾﯽ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد دوﻟﺖ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ وﯾﮋه از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران نیروگاه‌های ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺳﺎﺧﺖ اﯾﻦ نیروگاهها راروﻧﻖ ﺑﺨﺸﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ روز اﻓﺰون ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ نیروگاه‌های ﺑﺎ ﺑﺎزده ﺑﺎﻟﺎ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ها از ﻧﻈﺮ زیست‌محیطی ﻗﺒﻞ از ﺳﺎﺧﺖ و ورود اﯾﻦ ﻓﻦ آوري ها ﺑﻪ کشور کمک ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻟﺎزم را در ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ اﻣﻮر ﻗﺮاردﻫﻨﺪ.
درﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ها و ﺣﻔﻆ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻓﺎزﺳﺎﺧﺖ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﮔﺎزي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻢ زﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ تأثیر ﺑﻪ ﺳﺰاﯾﯽ داﺷﺘﻪ باشد، ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ازﺧﺮوج ﻣﯿﺰان زﯾﺎدي از ﮔﺎزﻫﺎي آﻟﺎﯾﻨﺪه ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد، ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي دﻗﯿﻖ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﺎﯾﺪ در دﺳﺘﻮر ﮐﺎرﺻﻨﻌﺘﮕﺮان ﺑﺮق ﻗﺮار ﮔﯿﺮد.
ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺳﻮﺧﺖ ها (ﺑﻨﺰﯾﻦ وﮔﺎزوﺋﯿﻞ) واﺳﺘﻔﺎده از سوخت‌های ﭘﺎك ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺎز، اﺣﺪاث نیروگاهها در ﻓﻮاﺻﻞ دورﺗﺮ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي (ﺧﺎﻧﮕﯽ وﺗﺠﺎري)، ﭘﮋوﻫﺶ و ﻧﻮآوري را در آﻣﻮزش ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ارﺗﻘﺎء داده ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﻨﻨد.
راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﮐﻠﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ آلاینده‌هاي ﻧﯿﺮوﮔﺎه
1-ﭘﺎﯾﺶ ﻣﺪاوم آلاینده‌ها: ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي Continous Monitoring پالایش مداوم آلاینده‌ها، نیروگاهها را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﯿﺰان اﻧﺤﺮاف و اﻧﺘﺸﺎر آلاینده‌ها را از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز و ﻧﯿز ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﺪﯾﺪ آلودگی را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮده و ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري، ﮐﺎراﺋﯽ و ﺷﺮاﯾﻂ زیست‌محیطی ﻗﺮار ﮔﯿﺮد.
2-اﻋﻤﺎل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻧﺮژي
3-ﺑﺎزﯾﺎﻓﺖ پساب‌های ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد از آن.
4-ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﺋﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري درﺳﺖ و اﺻﻮﻟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ها
5- ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎك، ﻧﻈﯿﺮ: ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮ روﻏﻦ ﻫﺎي آﺳﮑﺎرل ﺣﺎوي-PCB2
6=ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن واﺣﺪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ نیروگاهها و ﺟﺬب ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ.
7-راه اﻧﺪازي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در نیروگاهها ﺟﻬﺖ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي زیست‌محیطی ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل آلودگی ها.
8-ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﺼﺮف آب.
9-ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ درﻣﺤﻮﻃﻪ ﻧﯿﺮوﮔﺎه
10-اﺣﺪاث ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ ی اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎزوﺋﯿﻞ
11-ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻬﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮق ازﻣﺤﻞ اﻧﺮژي ﻫﺎي ﺗﺠﺪﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮ ﺑﻪ وﯾﮋه نیروگاه‌های ﺧﻮرﺷﯿﺪي و ﺑﺎدي
12-ﻃﻮل دودﮐﺶ ﻧﯿﺮوﮔﺎه
13-ﺗﺠﻬﯿﺰ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﺰرگ ﺑﻪ دستگاه‌های ﭘﺎﻟﺎﯾﺶ دﻫﻨﺪه ﻫﻮا
از آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﯿﻂ و ﺑﻬﺒﻮد زﻧﺪﮔﯽ در درﺟﻪ اول ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻫﺮ ﻓﺮد اﺳﺖ ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ آن دﺳﺘﻪ ازدﺧﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﺑﺸﺮ ﮐﻪ ﻃﻮري ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ که ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ اﺛﺮات ﻣﻨﻔﯽ را ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﮕﺬارد، ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮوﻫﯽ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﻫﺎي ﻣﻠﯽ و ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎري آﺣﺎد ﻣﻠﺖ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﻮﺳﻂ اﺟﺘﻤﺎع ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎري از ﻃﺮف دولت‌های ﻣﻠﯽ، اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد.
ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ آلودگی ﻫﻮا ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از آثار ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن زﯾﺮ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ:
1-ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻠﺎﻣﺖ و ﯾﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺟﺪي ﺳﻠﺎﻣﺖ اﻧﺴﺎن.
2-آﺳﯿﺐ وارد آوردن ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻮران
3-آﺳﯿﺐ وارد آوردن به پوشش گیاهی و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺗﺨﺮﯾﺐ آن
4-اﯾﺠﺎد ﺧﻮرﻧﺪﮔﯽ در ﻓﻠﺰات و روﮐﺶ ﻫﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ
5-اﯾﺠﺎد ﻓﺮﺳﻮدﮔﯽ و ﺧﻮرﻧﺪﮔﯽ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ها
6-ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ و ﺗﺨﺮﯾﺐ آثار ﻫﻨﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺠﺴﻤﻪ ها و ﺑﻨﺎ ﻫﺎي ﺗﺎرﯾﺨﯽ
7-ﮐﺎﻫﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤﯽ در ﻣﻘﯿﺎس ﻣﺤﻠﯽ, منطقه‌ای، ﺟﻬﺎﻧﯽ و ﺑﺮﮔﺸﺖ آثار ﻧﺎﺷﯽ ازاﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺮ ﺳﻠﺎﻣﺖ اﻧﺴﺎن، ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﮔﯿﺎﻫﯽ و ﺟﺎﻧﻮري و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺤﯿﻂ ﻃﺒﯿﻌﯽ.
اﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮو ﮔﺎه ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ از ﻗﺪﻣﺖ ﻃﻮﻟﺎﻧﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪو در زﻣﺎن ﺳﺎﺧﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮي داﺷﺘﻨﺪ. ﻟﯿﮑﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ نیروگاهها کشیده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻮدن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﺑﻪ نیروگاهها ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺷﺪن ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻏﻠﻈﺖ آلاینده‌هاي ﺧﺮوﺟﯽ از دودکش ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺑﺮ روي ﺷﻬﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺳﻠﺎﻣﺘﯽ اﻧﺴﺎن ها و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﻧﺸﺮ آلاینده‌ها از نیروگاه‌های ﺣﺮارﺗﯽ، ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ اﺛﺮمی‌گذارد، ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ آنجا ﮐﻪ اﻣﮑﺎن دارد اﯾﻦ اﺛﺮات را ﮐﺎﻫﺶداد. (ﻋﺒﺎﺳﭙﻮر، ﻣﺠﯿﺪ،1386)
ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ مسائل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﺮان و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات زیست‌محیطی نیروگاه‌های ﻣﻮﻟﺪ ﺑﺮق پیشنهادﻫﺎي زﯾﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد:
ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻧﯿﺮوﮔﺎه از فرآورده‌های ﻧﻔﺘﯽ ﺑﻪ ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ.
بهبود ﺗﺠﻬﯿﺰات اﺣﺘﺮاق و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﻮا ﺑﻪ ( ﺳﻮﺧﺖ در ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق).
اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺸﺮ آلاینده‌ها ﻫﻤﭽﻮن ﻧﯿﺘﺮوژن زدا و ﺳﻮﻟﻔﻮر زدا (ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي موردنیاز ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺟﻬﺖ تامین ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺿﺮوري اﺳﺖ).
ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از نیروگاه‌های ﻧﻮع ﺳﯿﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ (ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮات زﯾﺎن ﺑﺎر ﮐﻤﺘﺮ و آلودگی ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ نیروگاهها).
اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻬﻢ اﻧﺮژي ﻫﺎي ﻧﻮ و ﯾﺎ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮ در ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژي (ﻫﻤﭽﻮن: اﻧﺮژي ﺑﺎد، اﻧﺮژي آب، اﻧﺮژي ﺧﻮرﺷﯿﺪي و…). بهره ﮔﯿﺮي از ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ برق‌آبی.
ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف ﺑﺮق در ﺳﻄﺢ ﮐﺸﻮر از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻠﻔﺎت ﺷﺒﮑﻪ اﻧﺘﻘﺎل.
نتیجه ﮔﯿﺮي
ﻟﺎزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در طرح‌های ﺑﺨﺶ اﻧﺮژي ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻧﯿﺮوﮔﺎﻫﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد، زﯾﺮا نیروگاهها داراي ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﺗﻠﺎف اﻧﺮژي (در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ آلودگی) ﻫﺴﺘﻨﺪ. در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ دوﻟﺖ رﺳﯿﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻓﺎﻗﺪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻟﺎزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻬﺮه وري ﺻﺤﯿﺢ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد و اﻫﺪاف ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار، در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮﺗﺎه ﺗﺮ اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد ﻟﺬا روش ﻫﺎي ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮاد آﻟﺎﯾﻨﺪه ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﺲ از ﺑﺮآوردﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي روش ﺑﻬﯿﻨﻪ در ﺑﺨﺶ اﻧﺮژي ﮐﺸﻮر ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﻮد.
ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آمده از ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺘﻪ درﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن (ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ ﻧﻔﺖ ﮐﻮره) ﺣﺎﮐﯽ از ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان500 ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ در ﻓﺎﺻﻠﻪ 7 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮي از دودﮐﺶ اﺳﺖ.
ﯾﮑﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻠﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ آلاینده‌ها، ﻧﻮع ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺼﺮﻓﯽ نیروگاههاﺳﺖ. نیروگاهها از سوخت‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ (زﻏﺎل ﺳﻨﮓ، زﻏﺎل ﮐﻮره، ﮔﺎزوﺋﯿﻞ و ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ) اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي نیروگاهها ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي از اﻫﻤﯿﺖ ویژه‌ای ﺑﺮﺧﻮردار می‌باشد. اﻧﺘﺨﺎب اﻧﻮاع ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮاي نیروگاهها ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﯾﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﻣﯿﺰان ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ ازاﻧﻮاع ﺳﻮﺧﺖ، ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻧﯿﺮوﮔﺎه، ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ، ﻣﯿﺰان آلودگی ﻫﺎي ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻫﺮ ﮐﺪام از اﻧﻮاع ﺳﻮﺧﺖ ها و ﺣﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﻣﯿﺎن ﻣﺪت و ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺑﺨﺶ اﻧﺮژي ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد.
ﯾﮑﯽ از ﺳﯿﺎﺳﺖ ها در ﺧﺼﻮص ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ نیروگاهها در ار ﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ آلاینده‌ها، اﺳﺘﻔﺎده ﺣﺪاﮐﺜﺮ از ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻮده و ﯾﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ نیروگاه‌های ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي دوﺳﻮﺧﺘﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮔﺮدﻧﺪ. در ﭘﯽ اﺻﻠﺎﺣﺎﺗﯽ ﮐﻪ درﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻮﺧﺖ نیروگاهها ﻣﯽ ﺗﻮان اﻧﺠﺎم داد ﺳﺎﻟﺎﻧﻪ ﺣﺪود500 ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻟﺎر ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ از ﺑﺎﺑﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺎﯾﻊ و ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎز ﺣﺎﺻﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻧﺸﺮ آلاینده‌ها از نیروگاهها را ﻣﯽ ﺗﻮان در اﺑﺘﺪ ا ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎزده ﺗﺒﺪﯾﻞ اﻧﺮژي، ﮐﺎﻫﺶ داد. از ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ سوخت‌های ﻓﺴﯿﻠﯽ ﻣﺤﺘﺮﻗﻪ در ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ دارا ﺑﻮدن درﺟﻪ ﺑﺎﻟﺎي ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﺳﻮﺧﺘﯽ، نیروگاه‌های ﺑﺎ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و واﺣﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻫﻢ زﻣﺎن ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ اﺳﺖ. نیروگاه‌های ﺑﺎ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻫﻢ زﻣﺎن ﮐﻪ از ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ ﯾﺎ سوخت‌های ﻧﻔﺘﯽ ﺳﺒﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، طبیعتاً ﺑﺎزده ﺑﺎﻟﺎﺗﺮي از ﻧﻈﺮ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﺳﻮﺧﺖ دارﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ اﺛﺮ زﯾﺎن ﺑﺎر ﮐﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ نیروگاه‌های ﺳﻮﺧﺖ زﻏﺎل ﺳﻨﮕﯽ و واﺣﺪ ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺣﺮارﺗﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ دارﻧﺪ.
ﺳﯿﺎﺳﺖ دوﻟﺖ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﻮر ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺨﺶ اﻧﺮژي اﺳﺖ. ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ مسائل زیست محیطی آن داراي اﺛﺮات ﻣﺨﺮب ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﮐﺸﻮردر ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ، اﻧﺘﻘﺎل، ﺗﺒﺪﯾﻞ، ﺗﻮزﯾﻊ و ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﺧﻮاﻫﺪﺑﻮد.
ﻣﻨﺎﺑﻊ:
1-انرژی‌های ﻧﻮ، از انرژی‌های ﻧﻮ ﭼﻪ ﻣﯽ داﻧﯿﺪ؟ ﺗﺎﻟﯿﻒ ﮔﺮوه مؤلفین ﺳﺎزﻣﺎن انرژی‌های نو ایران، ﻧﺎﺷﺮ: ﺳﺎﻧﺎ،ﮔﺰارش ﺳﻮم،1389ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻠﺎﻋﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮق اﮐﯿﻨﺎوا- ژاﭘﻦ
2-ﺧﺎرﺗﭽﻨﮑﻮ، ﻧﯿﮑﻮﻟﺎي،1380، ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ اﻧﺮژي، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺮادران رﺣﯿﻤﯽ، اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎن اﻧﺮژي ﻫﺎي نو ایران، ﺳﺎﯾﺖ وزارت ﻧﯿﺮو
3-ﺳﻌﯿﺪي، ﻣﺤﺴﻦ،1384، ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺎزدي اﮐﺴﯿﺪ ﮔﻮﮔﺮد از دودﮐﺶ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺣﺮارﺗﯽ ﺷﻬﯿﺪرﺟﺎﯾﯽ ﻗﺰوﯾﻦ در زﻣﺴﺘﺎن، ﻧﺸﺮﯾﻪ اﻧﺮژي اﯾﺮان، ﺳﺎل ﻧﻬﻢ، ﺷﻤﺎره-23
4-ﺳﻌﯿﺪي، ﻣﺤﺴﻦ.1375، ارﺗﻔﺎع ﺑﻬﯿﻨﻪ دودﮐﺶ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ازدﯾﺪﮔﺎه زیست‌محیطی: ﻧﯿﺮوﮔﺎه اﺳﻠﺎم آﺑﺎد اﺻﻔﻬﺎن، دﻓﺘﺮ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ؛ ﺷﺮﮐﺖ توانیر.
5-ﺳﻌﯿﺪي، ﻣﺤﺴﻦ.1374، ﭘﺮاﮐﻨﺶ ﮔﺎز دي اﮐﺴﯿﺪ ﮔﻮﮔﺮدﻧﺎﺷﯽ از ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮي اﺻﻔﻬﺎن، دﻓﺘﺮ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ؛ ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮاﻧﯿﺮ ﺷﺮﯾﻌﺖ، ﺳﯿﺪ ﻣﺤﻤﻮد، ﻣﻨﻮري، ﺳﯿﺪ ﻣﺴﻌﻮد، ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ارزﯾﺎﺑﯽ اﺛﺮات زیست‌محیطی، اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ، ﺳﺎل 1375
6-ﺻﺪﯾﻖ اﺑﺮاﻫﯿﻢ ﻧﯿﺎ،ﭘﺮﯾﺪﺧﺖ، 1389 ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ آنالیز آلاینده‌هاي 27 نیروگاه ﺳﻮﺧﺖ ﻓﺴﯿﻠﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آ ن ها، ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ صنعت برق شماره-159.
7-عباﺳﭙﻮر، ﻣﺠﯿﺪ،1377، ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ، اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻠﺎﻣﯽ، ﺟﻠﺪ اول
8- ﻋﺒﺎﺳﭙﻮر، ﻣﺠﯿﺪ، اﻧﺮژي، ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﺗﻬﺮان (1386، داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺮﯾﻒ).
9- ﻏﯿﺎث اﻟﺪﯾﻦ، ﻣﻨﺼﻮر،1380، آلودگی ﻫﻮا، اﻧﺘﺸﺎرات، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان
10-ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ، ﻣﺤﻤﺪ،1388، ﺑﺮآورد هزینه‌های زیست‌محیطی اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺎزﻫﺎي گلخانه‌ای در ﮔﺎورداري ﺷﯿﺮي ﻣﺸﻬﺪ، اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﺎورزي و توسعه ﺳﺎل ﻫﻔﺪﻫﻢ، ﺷﻤﺎره 66
11- ﮐﺮﺑﺎﺳﯽ، ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ و ﻫﻤﮑﺎران،1376، اﻧﺮژي و محیط‌زیست، وزارت ﻧﯿﺮو -ﻣﻌﺎوﻧﺖ اﻣﻮر اﻧﺮژي
12- ﮐﯿﺎﻧﯽ ﻧﮋاد، سرور اعظم و همکاران، ارزﯾﺎﺑﯽ اﺛﺮات زیست‌محیطی ﻧﯿﺮوﮔﺎه اﺗﻤﯽ ﺑﻮﺷﻬﺮ، ﺳﻮﻣﯿﻦ ﻫﻤﺎﯾﺶ ﮐﺸﻮري ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺮﻣﺎن
،1379 ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻟﺎت ﺟﻠﺪ، اول، ﺻﻔﺤﺎت 326-39
13- ﻣﻠﮑﻮﺗﯿﺎن، ﻣﺤﻤﺪ، اﺛﺮات ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﭘﺮوژه ﻫﻔﺖ ﺑﺎغ – ﻫﻔﺖ آﺳﻤﺎن، رﺳﺎﻟﻪ دﮐﺘﺮا، داﻧﺸﮑﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺗﻬﺮان 1379-1378
14-مرﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻧﯿﺮو،ﮔﺰارﺷﺎت ﻧﯿﺮو،ﭘﺮوژه اﺛﺮات زیست‌محیطی ﻧﯿﺮوﮔﺎه ها و آلودگی ﻫﻮا،1375
15- ﻧﻮري، ﺟﻌﻔﺮ، ﻧﺸﺎط، ﺷﯿﺪا، راﻫﻨﻤﺎي ﺻﻨﻌﺖ و محیط‌زیست، ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ،ﭼﺎپ دوم، ﺳﺎل 1379 وزارت ﻧﯿﺮو – ﻣﻌﺎوﻧﺖ اﻣﻮر اﻧﺮژي،1382، ترازنامه اﻧﺮژي، ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺮه وري اﻧﺮژي اﯾﺮان
16-ﻫﺪاﯾﺖ، ﻣﺤﻤﻮدﺻﺎدق 1387 ﭘﺮوژه ﺑﺮرﺳﯽ و ﮐﻨﺘﺮل آلاینده‌هاي زیست‌محیطی نیروگاه‌های ﺧﺮاﺳﺎن.
17-ﻫﻨﺮي ﭘﺮﮐﯿﻨﺰ، آلودگی ﻫﻮا ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻏﯿﺎث اﻟﺪﯾﻦ ﻣﻨﺼﻮر،ﭼﺎپ دوم اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان،1378
18-J. Sahebkar Farkhani, H.R. Najafi, “SENSITIVITY ANALYSIS OF NONLINEAR DYNAMIC BEHAVIOR OF SELF EXITED INDUCTION GENERATOR (SEIG) IN WIND TURBINE”, International Journal on
“19-Technical and Physical Problems of Engineering” (IJTPE), 20141
20-Taylor&Francis Group(2001)The Environment Enciyclopedia and Directory Europa Publications
Jha، R، Whlley، J، (1999)، 21-The Environment Regime in Developing countries.Cambridge
- O. Oyedepo ” Energy and sustainable development in Nigeria: the way forward” Energy, Sustainability and Society 2012.
22- U.S Department of Energy, Energy Information Administration, March 2009.
23- www.epa.gov/air/critria.html
25 -www.epa.gov/ltnlnaaqs
ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﺳﯿﮑﻞ
